Πες μου τι θες. Τρεις τρόποι υπάρχουν να σ´ αγγίξω. Την αγάπη μου με όλους θα μοιραστείς, αν σαν άνθρωπο μου πεις να σ´ αγκαλιάσω. Ανάρια και διάχυτη μέσα από σένα τη γη θα περικλείσει. Σε όλους θ’ ανήκει, μα από τις αφορμές σου θα είναι γεννημένη. Κι έτσι θα με ορίζεις, σαν έμπνευση που έγινε κοινό τραγούδι και αέρας. […]

Κρίμα που τα πιο ευγενή συναισθήματα δε μεταβιβάζονται, όσο κι αν προσπαθούμε- ούτε ο έρωτας ούτε η νοσταλγία ούτε η αναπόληση ούτε η αυτοθυσία. Συνδεδεμένα είναι με τις μύχιες εμπειρίες του καθενός, τις προβολές, τις εξιδανικεύσεις, τις αναμνήσεις, τις προσδοκίες, τις ματαιώσεις. Δεν χρειάζεται να πείσετε κανέναν γι αυτά. Μόνο τη δική του εκδοχή θα καταλάβει.Κι ενώ τα προσφέρουμε ατόφια, […]

Ευστράτιος Παπάνης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τόσες οι ηθικές των ανθρώπων, όσες και οι περιστάσεις.  Κάποτε στη μνήμη αναβαπτίζονται των παιδικών των χρόνων. Μπερδεύεται τότε η αναπόληση με το πρέπον, η μνήμη με των γονιών τη συμβουλή ή το μάλωμα και γίνονται νοσταλγία περισσότερο κι απωθημένο, παρά δεοντολογία και εξάντας σωτήριος για την κοινωνία. Άλλοτε προσχήματα ζητούν οι ανθρώπινοι κανόνες σε ό,τι […]

Ευστράτιος Παπάνης, Πανεπιστημιο  Αιγαίου  1.Ταξιδέψτε, όσο πιο πολύ μπορείτε, σε μέρη, που οι αδαείς δεν πάνε. Ενσωματωθείτε στην καθημερινότητα των κατοίκων, προετοιμασμένοι για τις κουλτούρες και τις παραδόσεις εκείνων, που θα συναντήσετε. Προπάντων ξεφύγετε από το μαρασμό της δική σας πόλης. Το κέντρο του κόσμου δεν είναι αυτή, αλλά η καρδιά σας. 2. Αποκτήστε φίλους διαφορετικής ηλικίας, με άλλο μορφωτικό […]

Ευστράτιος Παπάνης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τα θεμέλιά της βαθιά ριζωμένα στην επικοινωνία. Ούτε ένστικτο ούτε ορμή ούτε μάθηση ή μίμηση και ανάγκη, παρά η συνείδηση, που αιμορραγεί, αν δεν την πλησιάσει. Αμάθητη στην αρχή, ζητά αφορμές, προβάλλει τον εαυτό στη χαρμολύπη των άλλων και ,συμπάσχοντας, θεριεύει. Μέχρι που μιαν αυγή το δάκρυ της, αναπάντεχο,αγκαλιάζει την ανθρωπότητα, πριν κρυφτεί στις αναστολές σου, […]

Κρίνοντες και κρινόμενοι Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου Κάθε φορά που ακούτε μια κριτική, μαθαίνετε περισσότερα για το χαρακτήρα του κρίνοντος παρά για το ποιόν του κρινόμενου.Οι αρνητικές κρίσεις συσχετίζονται σχεδόν νομοτελειακά με τη νευρωσική προσωπικότητα αυτού που τις εκφέρει.Ναρκισσισμός, κατάθλιψη, μη ρεαλιστική αντίληψη, έλλειψη ικανοποίησης από τη ζωή, πλημμελής συναισθηματική νοημοσύνη, κυκλοθυμία, τραυματικές εμπειρίες, αντικοινωνικότητα, αίσθημα μειονεξίας […]

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου ΑιγαίουΣε κάθε διαφωνία ο καθένας από τους συνομιλητές θεωρεί ανά πάσα στιγμή ότι κατέχει την αλήθεια και κατά συνέπεια έχει το δίκιο με το μέρος του. Η σχέση αλήθειας και δικαιοσύνης, παρόλα αυτά, δεν είναι αναγκαστικά αιτιακή, δεδομένου ότι η πρώτη περιγράφει με λογικούς όρους και αρχές μια πρόταση ή κατάσταση, ενώ η δεύτερη αναφέρεται σε ζητήματα ηθικής και κοινωνικής τάξης και εξορθολογίζει τις σχέσεις των ανθρώπων, μέχρι να επιτευχθεί μια κοινώς αποδεκτή  ισορροπία. Με λίγα λόγια αυτός που κατέχει μια αλήθεια δεν έχει κατ´ ανάγκη δίκαιο. Όμως, οι διαφωνούντες πιστεύουν πως είναι χρέος τους ή ζήτημα τιμής ή επιρροής να πείσουν τον αντίπαλο για την ορθότητα των απόψεών του, αγνοώντας ότι: -Δεν υπάρχει μία αλήθεια, επομένως και ο συνομιλητής κατέχει μια άλλη, αλλά εξίσου έγκυρη αντίληψη περί αυτής -Η αλήθεια του καθενός φωτίζει διαφορετικό κομμάτι μιας αντικειμενικής πραγματικότητας και επισκιάζει τα υπόλοιπα. Μετατρέπεται έτσι σε ένα είδος εθελούσιας τυφλότητας, αν δεν ενωθεί με τις εμπειρίες αλήθειας του συνομιλητή -Καμία περιγραφή αλήθειας δεν μπορεί να είναι πειστική, αν δε χρησιμοποιούνται πανομοιότυποι κώδικες επικοινωνίας, με ίδιες βιωματικές καταβολές, αν τα επιχειρήματα εκπορεύονται από προσωπικές αναφορές, εάν δε συνδέονται λογικά μεταξύ τους ή εάν προκύπτουν από μερική μόνο γνώση των δεδομένων ή εσκεμμένη απόκρυψή τους. -Οι συνθήκες και οι περιστάσεις δημιουργούν δικά τους, μοναδικά και μη επαναλήψιμα τεκμήρια αλήθειας -Οι συνομιλητές τις περισσότερες φορές επικεντρώνονται λανθασμένα στο ειδικό αποσυνδέοντας το από το πλαίσιο, μέσα στο οποίο αποκτά νόημα. -Κάθε αλήθεια εμποτίζεται από τα κίνητρα αυτού που την διατυπώνει, τα οποία λανθασμένα τις περισσότερες φορές και με προβολικό τρόπο μαντεύονται από το συνομιλητή.-Στις καθημερινές συνομιλίες, πριν καν εδραιωθεί η εγκυρότητα μιας αλήθειας, οι συνέπειές της χρησιμοποιούνται ως  αντεπιχειρήματα στα λόγια του άλλου. -Στις ανθρώπινες σχέσεις ίδια αίτια προκαλούν διαφορετικά αποτελέσματα και η ιστορικότητα των συμπεριφορών κάποιου δεν προοιωνίζει, παρά μόνο ως ένδειξη, τη μελλοντική του αντίδραση.Κάθε άποψη, που εκφέρεται, αν και είναι πολυπαραγοντική, ως προς τους λόγους που την σχημάτισαν και αποτελεί πηγή χαοτικών πιθανών αποτελεσμάτων, εντούτοις παρουσιάζεται ως δογματική, σαφής και ερμηνευτικά απόλυτη, με σκοπό να καθηλώσει τον αντίπαλο. -Οι συνομιλητές, κατά την αντιπαράθεση, ακροβατούν μεταξύ γενικού και μερικού, ανάμεσα στο λογικό και το συναισθηματικό, την κριτική των λόγων και την προσβολή της πηγής του μηνύματος και επαναφέρουν ως αποδείξεις στοιχεία και παραδείγματα, που δεν σχετίζονται αναλογικά με το προς συζήτηση θέμα.Δυστυχώς, οι άνθρωποι με μεγάλη δυσκολία επικοινωνούν, επειδή τις περισσότερες φορές επιθυμούν απλά να παρουσιάσουν τον εαυτό τους επικαλούμενοι προσχηματικά την αναζήτηση της αλήθειας..Το απλούστερο μοντέλο επικοινωνίας για επίλυση προβλημάτων (κι όχι για αυτοπροβολή ή για θεωρητική, ατέρμονη συζήτηση) περιλαμβάνει: 1.    Ορισμό των εννοιών, όρων και παραμέτρων του ζητήματος. Διασάφηση του σκοπού και των προσδοκιών από τη συζήτηση 2.    Συμφωνία για τη σπουδαιότητα του προβλήματος για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη 3.    Παρουσίαση όλων των δεδομένων, των αιτιών, που τα προκαλούν και των συνεπειών τους στον καθένα. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να μεταφραστούν σε συμπεριφορές κι όχι σε χαρακτηρισμούς ή αξιωματικές κρίσεις 4.    Ερμηνεία των συναισθημάτων, που συνοδεύουν τα γεγονότα αυτά 5.    Παρουσίαση ρεαλιστικών λύσεων και κόστους (συναισθηματικού και πρακτικού) κατά την εφαρμογή τους. 6.    Διαπραγμάτευση και πιθανοί συμβιβασμοί από τον καθένα 7.    Επιλογή της λύσης με πολλαπλασιαστικό και μακροπρόθεσμο όφελος για όλους8.    Ενημέρωση όλων των ατόμων που μπορούν να συντείνουν στην επίλυση του προβλήμαtος

Ευστράτιος Παπάνης Πάρε το πιο απλό χορτάρι με ιδιότητες ιαματικές, βάλτο σε ένα σωληνάρι με φανφάρες γαλλικές. Άρπαξε την πιο γνωστή αλήθεια και τύλιξέ την με ορολογία ψυχολογική κι έχεις φτιάξει μια θεωρία, που την ασπάζονται πολλοί. Πάρε το πιο κοινό συναίσθημα και δώστου λίγη εμμονή και ανακάλυψες το πάθος, που το λατρεύουν οι θνητοί. Βάλε μια ανοησία στο στόμα […]

Στράτος Παπάνης  Καθώς περνούν τα χρόνια μέλλον και παρελθόν απροσδόκητα συρρικνώνονται. Το πρώτο καθώς τελειώνει ο καιρός και το δεύτερο γιατί, όσο μακραίνει, τόσο λιγότερα από την αίγλη του θυμάμαι. Χιλιάδες στιγμές ενσωματωμένες σε αόριστες και θολές εικόνες, άηχες λέξεις, περιληπτικές σκέψεις στην ομίχλη, γεγονότα απογυμνωμένα από λεπτομέρειες και ακίνδυνα, ευνουχισμένα από το χρόνο τα συναισθήματα.  Κι όλα μαζί αν […]

Ευστράτιος Παπάνης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου  Δεν υπάρχει κοινή γνώμη και λογική. Θέλω να ξέρω πώς σκέφτεται ο καθένας, με τι γνώσεις και κίνητρα και ποια φερεγγυότητα έχει η άποψή του..Αλλιώς οι όροι αυτοί υπάρχουν όχι για να περιγράψουν έναν φανταστικό, υποθετικό, ανούσιο μέσο όρο, αλλά για να δικαιολογήσουν την αποποίηση ευθυνών. Ανόητα εφευρήματα, για να τα επικαλούνται όσοι ποδηγετούν τα πλήθη..Κι […]

Ευστράτιος Παπάνης Όταν, λοιπόν, ένα χαρακτηριστικό σάς έλκει σε κάποιον, ας πούμε ο δυναμισμός, η διάθεση για ρίσκο, ο αυθορμητισμός, η οργανωτικότητα, η τάση για περισυλλογή, να θυμάστε πως θα το λάβετε ολόκληρο κι οχι μόνο στους τομείς, που εσείς επιθυμείτε. Κι ακόμα χειρότερα για τους ανασφαλείς πως θα εξακολουθήσει να αναφέρεται σε όλες τις διαπροσωπικές σχέσεις κι όχι μονοπωλιακά […]

Ευστράτιος Παπάνης Μαζέψτε τις εμπειρίες σαν πολύτιμο, διάσπαρτο θησαυρό. Ως τον καρπό της ελιάς, που στα πιο δύσβατα μέρη και στα αγκάθια έναν έναν ανακαλύπτεις. Βουτώντας τα χέρια σου στην παγωνιά και τις κακοτοπιές, κανένας να μην πάει χαμένος, όσο ελάχιστος κι αν είναι. Οι πιο άξιοι από σας δημιουργήστε τις, με την επίγνωση πως μοναδικές κι αν φαίνονται της […]

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου Όλες οι κοινωνιολογικές θεωρήσεις, που διατείνονται πως η ιδιοκτησία είναι η πηγή απάντων των κακών, δύσκολα μπορούν να βρουν πρακτική εφαρμογή των αρχών τους, επειδή η έννοια αυτή φαίνεται πως είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη ανάπτυξη και συνδέεται με την αντίληψη της κατοικίας-φωλιάς, το συναίσθημα της ασφάλειας και χαλάρωσης, τη θέση στην ιεραρχία […]

Ανήκω σε μια από τις γενιές, που σαν τυμβωρύχοι έχουν συλήσει κάθε αξία και έχουν πουλήσει μισοτιμής τα ακριβά κτερίσματα. Στις γενιές, που κενοτάφια μόνο θα παραδώσουν στα παιδιά, και μνημεία επιβλητικά, αλλά σαθρά, σαν τις ληρωδίες μας. Με την υποκριτική δικαιολογία πως όλα έγιναν στο όνομα κάποιου: της οικογένειας, της προόδου, της επανάστασης, του έρωτα. Οι προηγούμενες δεν ήταν […]

Ευστράτιος Παπάνης Η ανεκπλήρωτη αγάπη, επιστρέφει αγνώριστη στον τόπο που γεννήθηκε και γίνεται πληγή. Στο γυρισμό βρίσκει την πίκρα, τη ματαίωση, την απελπισία, την ενοχή κι όλες μαζί ενώνονται, την καρδιά που τις ενσάρκωσε να εκδικηθούνε. Καταλαμβάνουν τη σκέψη και το νου, το σώμα μαραζώνουν, γίνονται θρήνος, οργή, ενέργεια, ντροπή και εγκατάλειψη και ήττα και οδύνη. Την ελπίδα ψάχνουν για […]

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που γίνονται σημαντικοί μόλις αντιληφθείς την απουσία τους. Κρυμμένοι στον κουρνιαχτό των μεγάλων σχεδίων μας και  στις σκιές των προεξοφλημένων ρίσκων παρατηρητές, καρτερούν τα δεινά να αποτρέψουν. Και είναι περίεργο, γιατί, ενώ πάντα στην άκρη του μυαλού μας περιδιάβαιναν, αθόρυβοι, απάνεμοι και αφανείς, εφαλτήρια και στυλοβάτες να γίνουν δεν αρνήθηκαν, ακόμα και τότε που χρειάστηκε να φύγουν, […]